Interpretacja ZUS z 7-7-2021 r. – WPI/200000/43/480/2021

Składki ZUS a rekompensata za zagraniczną podróż służbową

UZASADNIENIE

Wnioskiem z 21 czerwca 2021r., uzupełnionym merytorycznie pismem z 30 czerwca 2021r. (doręczonym 05 lipca 2021r) (…) (zwana dalej „Przedsiębiorcą”) wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (dalej zwany „Zakładem”) z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy Prawo przedsiębiorców.

Opis zdarzenia przyszłego (Przedsiębiorcy):

Przedsiębiorca poinformował, że prowadzi działalność transportową – transport międzynarodowy. Transport wykonywanie jest m.in. do Francji, Niemiec, Włoch, Hiszpanii. Pracownicy zatrudnieni na stanowisku kierowcy w transporcie międzynarodowym otrzymują z tytułu przebywania w podróży służbowej diety i ryczałty w wysokości określonej przez Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz.U. z 2013 r. poz. 167) przepisami wewnątrzzakładowymi.

Wykonywanie zawodu kierowcy międzynarodowego niesie za sobą duże obciążenie fizyczne, jak również psychiczne dla pracowników, w szczególności związane z rozłąką z rodziną pozostającą w kraju. W związku z powyższym, Przedsiębiorca planuje wypłacać dla każdego pracownika przebywającego w zagranicznej podróży służbowej składnik wynagrodzenia mającego na celu zrekompensowanie pracownikowi ponoszonych niedogodności („rekompensata za podróż międzynarodową”).

Składnik wynagrodzenia : „rekompensata za podróż międzynarodową” przysługiwać będzie za każdy dzień przebywania w podróży służbowej w wysokości 40 euro.

Przedsiębiorca zamierza zatem dokonać zmian w przepisach wewnątrzzakładowych w ten sposób, że kierowca w transporcie międzynarodowym, za każdy dzień zagranicznej podróży służbowej, otrzyma dietę w wysokości 8 euro oraz rekompensatę za podróż międzynarodową w wysokości 40 euro.

Pismem z 30 czerwca 2021r. (doręczonym 05 lipca 2021r.), stanowiącym odpowiedź na wezwanie z 24 czerwca 2021r. o doprecyzowanie przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego – Przedsiębiorca wyjaśnił, że „w ocenie Wnioskodawcy, składnik wynagrodzenia tzw. „rekompensata za podróż międzynarodowa”, która wnioskodawca zamierza wypłacać swoim pracownikom – kierowcom przebywającym w podróży służbowej będzie stanowiła przychód ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy z 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – ale wolny od podatku na zasadzie art.21 ust.1 pkt 16 tejże ustawy”.

Przedsiębiorca powziął wątpliwość: czy przychód z tytułu planowanego składnika wynagrodzenia w postaci „rekompensaty za podróż międzynarodową” stanowił będzie podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe?

Stanowisko Przedsiębiorcy:

W ocenie Przedsiębiorcy planowany składnik wynagrodzenia „rekompensata za podróż międzynarodową” nie będzie stanowił podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jak podlegający zwolnieniu na zasadzie par. 2 ust. 1 pkt. 15 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), zgodnie z którym: Podstawy wymiaru składek nie stanowią następujące przychody: 15) diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika – do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem pkt 17.

Zdaniem Przedsiębiorcy planowany składnik wynagrodzenia „rekompensata za podróż międzynarodową”, jako mający charakter ściśle związany z przebywaniem w zagranicznej podróży służbowej, stanowiący w rzeczywistości rekompensatę za niedogodności fizyczne i psychiczne z nią związane, będzie w istocie stanowił należność, o której mowa w par. 2 ust. 1 pkt 15 cyt. wyżej rozporządzenia. Pracownik bowiem, który nie przebywa w zagranicznej podróży służbowej, nie nabędzie prawa do wypłaty takiej należności.

Ponadto Przedsiębiorca wskazał, że w przypadku, gdy wypłacona pracownikowi dieta oraz rekompensata za podróż międzynarodową łącznie nie będą przewyższały limitów diet, o których mowa w Załączniku do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz.U. z 2013 r. poz. 167), wg państwa docelowego podróży (Francja, Niemcy, Włochy, Hiszpania) – nie będą one stanowiły podstawy wymiaru składek. W przeciwnym razie, tj. gdy wypłacona pracownikowi dieta oraz rekompensata za podróż międzynarodową łącznie będą przewyższały limity diet, o których mowa w Załączniku do ww. Rozporządzenia – będą stanowiły podstawę wymiaru składek w części przewyższającej wartość przedmiotowych limitów.

Analiza zdarzenia przyszłego w świetle stanu prawnego:

Zagadnienia dotyczące obowiązku opłacania i ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulowane są za pośrednictwem przepisów ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1949).

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2 w związku z art. 4 pkt 9 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 powołanego rozporządzenia, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2020 r. poz. 1426 ze zm.), z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Zaznaczyć należy, że w myśl art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w ściśle zakreślonym katalogu spraw. Kwestia kwalifikacji określonego świadczenia jako przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazania źródła takiego przychodu, nie mieści się w powyższym zakresie. Jak stanowi art.34 ust.17 ustawy Prawo przedsiębiorców, zasady i tryb udzielania przepisów prawa podatkowego reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2020r. poz. 1325 ze zm.}. Wobec powyższego, wydając niniejszą decyzję, Zakład dokonał interpretacji przepisów dotyczących ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe opierając się na zawartym w piśmie z 30 czerwca 2021r., uzupełniającym złożony 21 czerwca 2021r. wniosku o wydanie interpretacji – wskazaniu Przedsiębiorcy w powyższej kwestii.

Szczegółowe uregulowania dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek zostały zawarte w treści powołanego wyżej rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

W sytuacji otrzymywania przez pracowników świadczeń finansowych z tytułu przebywania w podróży służbowej zastosowanie będzie miał § 2 ust. 1 pkt 15 wskazanego rozporządzenia, zgodnie z którym co do zasady podstawy wymiaru składek nie stanowią diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika – do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz     poza granicami kraju, z zastrzeżeniem pkt 17.

Z treści wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji oraz pisma stanowiącego jego uzupełnienie wynika, że Przedsiębiorca, po dokonaniu stosownej zmiany w przepisach wewnątrzzakładowych, pracownikom zatrudnionym na stanowisku kierowcy w transporcie międzynarodowym planuje, za każdy dzień zagranicznej podróży służbowej wypłacać dietę w wysokości 8 euro oraz „rekompensatę za podróż międzynarodową” w wysokości 40 euro. Zdaniem Przedsiębiorcy ww. „rekompensata za podróż międzynarodową” będzie składnikiem wynagrodzenia, mającym na celu zrekompensowanie pracownikowi ponoszonych niedogodności fizycznych i psychicznych związanych z odbywaną podróżą służbową i stanowi należność, o której mowa w § 2 ust.1 pkt 15 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Jednocześnie wskazując, że jeżeli wypłacona pracownikowi dieta i „rekompensata za podróż międzynarodową” nie będą przewyższały limitów wynikających z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej – będą one wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie powołanego wyżej § 2 ust.1 pkt.15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r.

Zakład wskazuje, że przepis § 2 ust.1 pkt 15 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, stanowi wyjątek od ogólnej zasady uwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe każdego przychodu uzyskiwanego przez pracownika i jako mający charakter przywileju podlega ścisłej wykładni, oznacza to, iż powinien być interpretowany bez dokonywania wykładni rozszerzającej.

Powołany przepis wyłącza z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika. Świadczenia te nie podlegają uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na te ubezpieczenia wyłącznie do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi z tytułu podróży służbowej.

Aktem prawnym regulującym wysokość oraz warunki ustalania należności z tytułu podróży służbowej pracownika jest obowiązujące od dnia 1 marca 2013 r. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 167).

Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, z tytułu podróży krajowej oraz podróży zagranicznej, odbywanej w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę, pracownikowi przysługują:

• diety;
• zwrot kosztów:

1. przejazdów,
2. dojazdów środkami komunikacji miejscowej,
3. noclegów,
4. innych niezbędnych udokumentowanych wydatków, określonych lub uznanych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.

W świetle powyższego, w sytuacji, gdy Przedsiębiorca ponosi koszty związane z należnymi pracownikom dietami i innymi należnościami z tytułu podróży służbowej przewidzianymi dla krajowych i zagranicznych podróży służbowych, nie będą one podlegały wliczeniu do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników na ww. zasadach – z uwzględnieniem limitów wynikających z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej. Oznacza to, iż nadwyżka ponad ww. limity każdorazowo podlega składkom na ubezpieczenia społeczne.

Mając zatem na uwadze literalne brzmienie ww. przepisu, w którym ustawodawca szczegółowo określa katalog należności przysługujących pracownikowi z tytułu podróży krajowej oraz podróży zagranicznej, odbywanej w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę oraz ich wysokość, brak jest podstaw do przyjęcia, iż z wyłączenia przewidzianego § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia mogłaby również korzystać „rekompensata za podróż międzynarodowa”. W konsekwencji brak jest podstaw prawnych dokonania wykładni rozszerzającej tegoż przepisu poprzez uznanie, że ww. „rekompensata za podróż międzynarodowa” stanowi należność przysługującą pracownikowi – w rozumieniu powołanego powyżej przepisu § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia. W konsekwencji, wypłaconą pracownikowi, przebywającym w zagranicznej podróży służbowej, „rekompensatę za podróż międzynarodowa” należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy.

Wobec powyższego, w przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym, przy ustaleniu podstawy wymiaru składek emerytalnych i rentowych pracownika przebywającego w zagranicznej podróży służbowej bez znaczenia pozostanie również fakt, czy wysokość wypłaconej pracownikowi diety i „rekompensaty za podróż międzynarodową” przewyższa/ nie przewyższa limitów wynikających z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej.

Stanowisko Zakładu:

Mając powyższe na uwadze, Zakład stanowisko przedstawione we wniosku złożonym przez Przedsiębiorcę:  (…) w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy składnika wynagrodzenia w postaci tzw. „rekompensaty za podróż międzynarodową”, który będzie wypłacany pracownikom przebywającym w zagranicznej podróży służbowej – uznał za nieprawidłowe.

źródło: https://bip.zus.pl

Wytłuszczenia dokonane przez redakcję